W przypadku dziecka z diagnozą w spektrum autyzmu najważniejszy jest wybór formy kształcenia odpowiedniej dla jego indywidualnych potrzeb. O tym decydują rodzice dziecka. W podjęciu tej istotnej decyzji mogą pomóc rodzicom specjaliści z lokalnej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Zasadniczo nauczanie dzieci w spektrum może przybrać trzy formy. Są to: kształcenie specjalne, nauczanie indywidualne i zindywidualizowana ścieżka kształcenia. W odniesieniu do każdej z nich niezbędne jest uzyskanie dla dziecka orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej. 

Kształcenie specjalne

Kształcenie specjalne to forma kształcenia przewidziana dla uczniów niepełnosprawnych, w tym z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Organizuje się je w szkołach i przedszkolach ogólnodostępnych (masowych), integracyjnych oraz specjalnych, w tym publicznych i niepublicznych. W opinii specjalistów jest ono najodpowiedniejszą formą organizacji kształcenia dla uczniów w spektrum autyzmu. Kształcenie odbywa się na podstawie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego, dostosowanego do potrzeb danego dziecka. W części zajęć dziecko może uczestniczyć razem z całą klasą, część może realizować w małej grupie, natomiast pozostałe indywidualnie z nauczycielem w klasie. 

Punktem wyjścia w przypadku tej formy kształcenia jest posiadanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. W jego treści znaleźć można wskazanie, jaka szkoła będzie zalecana w odniesieniu do konkretnego ucznia, np. ogólnodostępna lub specjalna. Wadą kształcenia specjalnego jest fakt, że nie każda szkoła ma możliwość realizowania wszystkich zaleceń z orzeczenia. Zadaniem rodziców dziecka niepełnosprawnego jest zatem znalezienie placówki, która dysponuje odpowiednimi formami terapii i wykwalifikowanymi specjalistami.  

Nauczanie indywidualne

Ta forma organizacji kształcenia jest rozwiązaniem tymczasowym. Zgodnie z przepisami orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania może być wydane tylko dla dziecka, któremu choroba uniemożliwia lub utrudnia uczęszczanie do szkoły przez jakiś określony czas. Wraz z poprawą stanu zdrowia ucznia będzie on uczestniczył w zajęciach w szkole lub przedszkolu na zasadach takich jak reszta dzieci. Na czas obowiązywania orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dziecko przebywa w domu i tam też mają miejsce zajęcia indywidualne z nauczycielem. Po upływie okresu wskazanego w orzeczeniu dziecko wraca do szkoły lub przedszkola. Nauczanie indywidualne jest dobrym rozwiązaniem tymczasowym, gdy dziecko przejściowo nie może uczestniczyć w zajęciach szkolnych. Z drugiej jednak strony zajęcia odbywają się w domu ucznia, co bywa uciążliwe zarówno dla nauczyciela, jak i dla rodziców ucznia. 

Zindywidualizowana ścieżka kształcenia

Ta forma kształcenia została przewidziana dla dziecka nieposiadającego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Chodzi o sytuację, kiedy dziecko może chodzić do szkoły lub przedszkola, jednak z uwagi na trudności w funkcjonowaniu, związane przede wszystkim ze stanem zdrowia, nie może realizować wszystkich zajęć oraz wymaga dostosowania organizacji i procesu nauczania do swoich indywidualnych potrzeb edukacyjnych. Zindywidualizowanie ścieżki kształcenia oznacza, że część zajęć odbywa się z klasą, część natomiast indywidualnie z uczniem w szkole. 

Podsumowanie

Dzieci z diagnozą ze spektrum autyzmu mają możliwość nauki w szkołach ogólnodostępnych, integracyjnych lub specjalnych. Ostateczną decyzję co do wyboru formy kształcenia podejmują rodzice dziecka, mając na uwadze jego indywidualne potrzeby oraz zalecenia specjalistów. Rodzice także decydują o momencie rozpoczęcia edukacji przez ich dziecko. Jako najbardziej odpowiednią formę kształcenia dla dzieci z diagnozą ze spektrum autyzmu wskazuje się kształcenie specjalne, które może być realizowane zarówno przez placówki masowe, z oddziałami integracyjnymi, jak i szkoły oraz przedszkola specjalne.